Nederlandse inzet in Cambodja

UNAMIC en UNTAC

Nederlandse inzet in Cambodja. Na de Tweede Wereldoorlog werd Cambodja geteisterd door interne strijd en de nasleep van het einde van de oorlog in Vietnam. Met als hoogtepunt het schrikbewind dat gedurende vier jaar werd opgelegd door Pol Pot en de Rode Khmers. In 1978 greep het Vietnamese leger in en bezette Cambodja, waarbij de pro-Chinese heersers van de Rode Khmer werden vervangen door een nieuwe Cambodjaanse regering, ook communistisch. Maar geïnspireerd door de Sovjet-Unie, via de Vietnamezen. Deze macht bleef gedurende het grootste deel van de jaren tachtig bestaan ​​dankzij een groot Vietnamees bezettingsleger.

Schrikbewind Rode Khmer

Royalisten en communisten organiseerden zich in militante verzetsbewegingen. De Rode Khmer vormde de harde kern van het communistische verzet. De rechtse regering verloor al snel de greep op het land, en in april 1975 trok de Rode Khmer de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh binnen. De Rode Khmer voerde een meedogenloze politieke en sociale revolutie door. Naar schatting kostte dit schrikbewind meer dan een miljoen Cambodjanen het leven.

Vietnam steunt verzet

De Rode Khmer wenste daarnaast het verloren gegane middeleeuwse Khmer-rijk in zijn oude glorie te herstellen ten koste van de buurlanden. Vietnam koos daarop de kant van het Cambodjaanse verzet. Die steun nam zulke vormen aan dat de Vietnamese troepen in 1979 op hun beurt Phnom Penh innamen. De verdreven Rode Khmer begon een felle guerrilla tegen het nieuwe pro-Vietnamese bewind. Ook de royalisten van prins Sihanouk, de zogeheten Witte Khmer, zetten hun militaire acties voort.

Staakt-het-vuren

Het duurde nog 10 jaar voordat het Cambodjaanse verzet, en de door Vietnam gesteunde Cambodjaanse regering bereid waren hun meningsverschillen op te lossen. De strijdende partijen kwamen in april 1991 een staakt-het-vuren overeen. En legden op 30 oktober 1991 de Parijse akkoorden vast. Om realisatie van deze akkoorden te ondersteunen, riep de VN-Veiligheidsraad op 28 februari 1992 de United Nations Transitional Authority in Cambodia (UNTAC) in het leven.

Nederlands aandeel

De ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken deelden de Kamer in januari 1992 mee dat ze akkoord gingen met de deelname van 27 militairen aan de United Nations Advance Mission in Cambodia (UNAMIC). Deze missie moest het mijnenprobleem aanpakken.

Meer over het Nederlands aandeel

Missie over in UNTAC

UNAMIC kwam echter zo langzaam van de grond dat de meeste militairen pas begin april 1992 uit Nederland konden vertrekken. Toen was de missie al in UNTAC opgegaan. Na een kort introductieprogramma werd een opleidingsteam van de marine in Siem Reap geplaatst, dat van de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) bij Battambang. Twee supervisieteams vertrokken naar het gebied tussen Sisophon en Siem Reap.

Nederlandse mariniers tegengewerkt door Rode Khmer

Het mariniersbataljon kon door tegenwerking van de Rode Khmer slechts 2 van de 4 compagnieën in de toegewezen sector 1 ontplooien. De Rode Khmer vond een te sterke aanwezigheid van UNTAC gevaarlijk voor de winstgevende houtkap en het winnen van edelstenen in het door haar beheerste gebied.

Mandaat UNTAC

De kern van haar mandaat was het organiseren van vrije en eerlijke verkiezingen voor de oprichting van de nieuwe regering. Het succes van de algemene verkiezingen is te danken aan het gedurfde plan van de Verenigde Naties. Het bepaalde zelfs dat tijdens de zes stemdagen de veiligheid zou worden verzekerd door de militaire elementen van de verschillende tegengestelde facties. Het was de eerste keer dat dit werd geprobeerd in het kader van een missie van de Verenigde Naties. Als resultaat van dit initiatief, een recordpercentage van geregistreerde kiezers kwamen stemmen bij de verkiezingen van 23-28 mei.

Op 23 september 1993 werd het mandaat van UNTAC beëindigd na succesvolle algemene verkiezingen, de totstandkoming van een nieuwe grondwet en de vorming van een nieuwe regering.

De set bestaat uit de volgende onderscheidingen:
Herinneringsmedaille VN-vredesoperaties Cambodja.
Herinneringsmedaille Internationale Missies met de gesp VN OPERATIES.
Onderscheidingsteken voor Langdurige Trouwe Militaire Dienst in brons.
Landmachtmedaille.
UN-medal UNTAC.