Het Franse Vreemdelingenlegioen

Nederlanders in het Franse Vreemdelingenlegioen 1831-1962

Wij hebben een set onderscheidingen mogen opmaken met wederom een uniek verhaal. Drie maanden na het bereiken van zijn 18e verjaardag in 1954 kocht de desbetreffende oud marechaussee veteraan een treinkaartje naar Parijs. Zijn ouders wisten van niets en de ‘vluchteling’ meldde zich direct aan bij het Franse Vreemdelingenlegioen op Chateau Vincennes in Parijs. Waarom, wist de veteraan eigenlijk niet. “Het legioen sprak tot zijn verbeelding en hij werd er gewoon naar toegetrokken”. Maar is het in vreemde krijgsdienst treden dan niet strafbaar? Zijn redding was dat hij volgens de Nederlandse wet minderjarig was en hij toestemming van zijn ouders had moeten vragen voor Parijs. Dat laatste had hij niet gedaan. Zelfs de Minister van Defensie had uitstel gegeven voor de opkomst in werkelijke dienst vanwege zijn afwezigheid door een bijzonder geval, oftewel zijn dienst bij het legioen.

Sinds 1831

Het Franse Vreemdelingenlegioen, het elite-onderdeel van het Franse leger, werd opgericht in 1831 vanwege een tekort aan soldaten voor de oorlog in Algerije. De officieren waren Frans en de overige soldaten waren van andere nationaliteiten, mannen in de leeftijd van zeventien tot veertig jaar. Een legionair kon toetreden onder een nieuwe identiteit en dit trok kennelijk criminelen aan.  Na de Tweede Wereldoorlog werden veel Duitsers legionair, gevolgd door Italianen en Belgen. Het legioen dat aan alle oorlogen deelnam, is ook onophoudelijk vertegenwoordigd geweest in de Franse overzeese gebieden zoals Formosa (Taiwan), Madagaskar, Marokko, Algerije, Syrië en Indochina (Vietnam, Cambodja en Laos). In de Indochina-oorlog verloor het legioen bij twee veldslagen om het koloniale regiem vast te houden, driehonderd officieren en elfduizend onderofficieren en legionairs, de zwaarste verliezen onder de vele reputaties en successen. Daarna beten de Verenigde Staten zich stuk in de Vietnam-oorlog.

Het Franse Vreemdelingenlegioen in andere tijden

De reputatie, een verzameling van rauwdouwers, avonturiers en halve criminelen, die het Franse Vreemdelingenlegioen heeft, is niet meer. Heden is de selectieprocedure veel strenger. Sollicitanten moeten van onberispelijk gedrag zijn en worden gecontroleerd bij Interpol en Europol. Dus drugdealers, zedendelinquenten, zware criminelen, internationaal gesignaleerde personen, oorlogsmisdadigers en gezochte terroristen worden geweerd en zelfs overgedragen aan justitie. Slechts één op de zes komt door de selectie heen. Vanaf 2000 komen de meeste legionairs uit Oost-Europa en de Balkan.

Franse opmaak

Nederlandse Legionairs

Voor die Nederlandse mannen die na 1893 dienst hadden genomen in het Franse Vreemdelingenlegioen is de aanduiding “Nederlandse Legionairs” eigenlijk niet correct. Dat komt door de volgende wet.

Vreemde krijgsdienst en verlies Nederlanderschap
Nederlanders die zonder daartoe bekomen Koninklijk verlof, in dienst traden van het Franse Vreemdelingenlegioen verloren hierdoor automatisch hun Nederlanderschap. Dit gebeurde op basis van de Wet op het Nederlanderschap en het ingezetenschap van 12 December 1892:
“Nederlanderschap wordt verloren…
Artikel 7…

       4. door zonder Ons verlof zich te begeven in vreemde krijgs- of staatsdienst”.

Eenmaal in dienst van het Legioen getreden waren zij geen Nederlander maar stateloos. Het verlies van het Nederlanderschap was een zuiver administratieve handeling, geen straf, er kwam geen rechtspraak aan te pas. Deze stateloze Nederlanders konden hun Nederlandse nationaliteit vaak wel weer terugkrijgen door een verzoek in te dienen tot naturalisatie. Deze verzoeken werden afgehandeld door de Staten-Generaal.